Een tijdje geleden werd bekend dat de Europese Unie een regel wilde invoeren die het (wettelijke) einde zou betekenen voor memes. Dit heeft te maken met de term “Copyright”, misschien heb je er zelf wel eens van gehoord toen je een YouTube -filmpje uploadde met beschermde muziek of toen je zelf iets op internet wou plaatsen, je mag namelijk niet zomaar muziek en plaatjes van anderen overnemen. Waarom bestaat deze regeling eigenlijk en belangrijker: Waarom zou de EU in hemelsnaam memes willen verbieden, betekent dit het einde van het Staring meme account?! In dit artikel leggen we uit wat copyright betekent
Met het uit de Engelse taal afkomstige woord copyright wordt in het Nederlands het auteursrecht bedoeld. Het recht tot het niet mogen overnemen van werk van anderen. Tot zo ver is het voor iedereen nog wel te volgen.
Wat houd dit in?
Met auteursrecht wordt het volgende bedoeld. Het is het recht van de degene die teksten of kunst maakt, om zelf te mogen bepalen hoe, wanneer en waar zijn werk openbaar wordt en of het ook gekopieerd mag worden door anderen. Door dit recht kon men niet meer klakkeloos alles wat een ander al had gemaakt of geschreven overnemen en zijn of haar naam er aan hangen.
Het auteursrecht was in eerste instantie ontworpen om de uitgevers te beschermen en de inhoud en teksten van de boeken. Echter dit veranderde later, zodat het meer een bescherming werd voor de schrijvers zelf en niet de uitgevers. De schrijvers hadden ten slotte de teksten gemaakt. Dit was het grote verschil.
In deze tijd is het auteursrecht op veel meer zaken van toepassing dan alleen boeken. Denk maar eens aan de volgende onderwerpen, toespraken en software, muziek, beeldende kunstwerken en bouwwerken en niet te vergeten foto’s en films.
Zodra iets gemaakt is door iemand rust er auteursrecht op. Het bijzondere is dat het auteursrecht geen voorwaarden kent waaraan een werk moet voldoen. Men hoeft het ook niet te laten registeren om aanspraak te kunnen maken op deze rechten.
Laten we eens kijken naar een klein stukje historie
Voor de tijd van de boekdrukkunst bestonden er nog geen rechten op werken. Het werd allemaal op kleine schaal gemaakt en veelal door monniken. De productie was laag. Toen de boekdrukkunst in opmars kwam veranderde dit, de productie groeide snel en de vraag werd groter. Om de boekdrukkers te beschermen verleende meerdere overheden drukrechten op boeken aan drukkers. Hierdoor bleef de macht bij de drukkers.
In 1710 erkende de regering in Groot Brittannië voor het eerst dat auteurs en niet de drukkers en/of uitgevers, het eerste recht hadden. Deze regeling wordt de The Statute of Anne genoemd. Behalve dat er in erkend werd dat de auteurs rechten hadden werd ook de tijdsduur van deze rechten vastgelegd. Het was dus niet zo dat het werk nooit door een ander nagemaakt of gebruikt kon worden. Dit is afhankelijk van wanneer het werk gemaakt was. Bestond het werk al voor de Satute of Anne dan had het 21 jaar exclusiviteit, was het van later dan nog maar 14 jaar. Uiteindelijk zou het publiekelijk bezit worden na afloop van exclusiviteit.
Omdat dit problemen gaf kwam hierna een regeling: auteursrecht wordt toegekend aan elk creatief werk. De maker hoeft zich niet te registeren of een aanvraag te doen om de rechten te verkrijgen. Dus als jij voor school een tekening of verslag maakt, zit hier ook copyright op
Zodra het werk gemaakt is, zijn aan de maker automatisch alle exclusieve rechten voor dat werk toegekend. Dit blijft zo totdat de maker van de rechtenafstand doet of dat het auteursrecht verjaard is. Dit is in ieder geval vastgelegd dat het minimaal het hele leven van de maker is plus 50 jaar erna. Echter in Europese unie geldt bijvoorbeeld een termijn van 70 jaar vanaf overlijden van de maker.
Zo zie je maar, dat het heel belangrijk is om in de gaten te houden bij het publiceren van informatie of het wel gebruikt mag worden of niet. Iedereen met een uniek idee of werk moet er van uit kunnen gaan dat zijn of haar werk ook van hem of haar blijft.
Dit betekent voor memes…
Nu we snappen wat Copyright is, kunnen we ook snappen wat dit betekent voor memes, op dit moment is het zo dat plaatjes waar de beheerder van het account niet eigenaar van is op sociale media mogen blijven staan, totdat deze geclaimd worden door de eigenaar. In het nieuwe concept moet dit veranderen en moeten sociale netwerken actief op zoek om onrechtmatig gebruik te voorkomen. Deskundigen denken dat het daardoor moeilijker wordt om nog memes te kunnen plaatsen.
Toch is het niet zeker of deze wet ook echt uitgevoerd gaat worden, er is nog geen besluit over genomen en veel mensen zijn er op tegen, zo zijn er onder andere handtekeningenacties gestart. Eerst moeten de EU-lidstaten nog onderhandelen over een richtlijn hoe streng men het beleid wil doorvoeren, naar verwachting licht er daarom pas volgend jaar een definitief akkoord. Tot die tijd kun je daarom nog heerlijk van memes genieten!